Wat zijn barefoot schoenen en waarom zou je ze dragen?
Heb je voor het eerst gehoord van barefoot schoenen? Wil je weten waarom mensen deze schoenen dragen? En of minimalistische schoenen hetzelfde zijn als barefoot schoenen? In dit artikel vertel ik je alles over barefoot schoenen.
"Zijn dat die schoenen met vijf tenen?"
Dat is vaak de eerste reactie als mensen horen van de term "barefoot schoenen".
Dat klopt inderdaad! Fivefingers - de schoen met vijf losse tenen - waren de eerste commerciële barefoot schoenen.
In de afgelopen jaren is er veel gebeurd op het gebied van barefoot schoenen, die soms ook wel "minimalistische schoenen" worden genoemd.
In eerste instantie waren barefootschoenen vooral gericht op hardlopen / outdoor activiteiten en alleen bekend binnen een kleine groep. Het aanbod in barefoot schoenen is in de afgelopen jaren enorm gegroeid.
Er zijn nu schoenen in alle kleuren en vormen: sneakers, ballerina’s, wandelschoenen en sandalen. Dit maakt dat barefoot schoenen steeds interessanter worden voor een breder publiek.
Hoe herken je een barefoot schoen?
Barefoot is de Engelse term voor "blote voet". Een barefoot schoen is een schoen met een dunne zool die je het gevoel geeft alsof je op blote voeten loopt.
Echter, is de definitie van een barefoot schoen breder. Het gaat niet alleen maar om een dunne zool. Het is daarnaast een schoen die je voet vrij laat bewegen en die de beweging van je enkel/voet niet hindert.
Een barefoot schoen waarvan je de zool volledig kan oprollen.
Een barefoot schoen is volledig plat (zero-drop).
Bij een barefoot schoen is de zool volledig plat (van de enkel tot aan de tenen). Er is geen verhoging/hak en ook geen voetbed. Normale schoenen hebben bijna altijd een verhoging in het zooltje. Zelfs een sneaker of lage schoen heeft een verhoging. Zero-drop wil niet zeggen dat een zool ook persé heel dun is. Er zijn ook hardloop schoenen die zero-drop zijn, maar die wel een dikkere zool hebben, zoals het merk Altra of Joe Nimble.
2. Een barefoot schoen heeft een dunne en flexibele zool.
De zool van een barefoot schoen is dun waardoor je de grond voelt. Tevens is de zool flexibel. Je kunt deze draaien en oprollen. De grens wordt meestal gelegd bij 1cm. Wanneer een zool dikker is, dan kun je het eigenlijk geen barefoot schoen meer noemen. Dit wordt gezien als "barefoot friendly (bff).
RTEr zijn wel grote verschillen in zolen. Sommige zolen zijn meer flexibel dan anderen. Ook is er verschil in dikte. Zolen variëren van 3 mm tot 10mm. Het lijkt maar een klein verschil, maar het maakt veel uit qua gevoel (Barefoot schoenen met een dikkere zool).
Je kunt dus een barefoot schoen kiezen die past bij jouw voet en bij de activiteit. In het bos is een zeer dun zooltje prettig, maar bij scherpe rotsen wil je mogelijk iets meer zool.
Een dikkere zool kan ook wenselijk zijn voor beginners of voor mensen die langdurig op asfalt moeten lopen. De zool zelf hoeft overigens niet altijd dikker te zijn. Je kunt ook een inlegzooltje van enkele mm's toevoegen aan een schoen.
3. Een barefoot schoen heeft een anatomische pasvorm.
Een barefoot schoen volgt de vorm van de voet. Een voet wordt breder naar het uiteinde toe en de schoen volgt dus ook deze vorm. Met name zie je dit goed bij de grote teen. In plaats van naar binnen te buigen, loopt de zool rechtdoor (waardoor je grote teen niet naar binnen wordt gedrukt).
Hierbij zijn er verschillen tussen de merken. Sommige merken zijn geschikt voor smalle voeten en andere merken weer voor een normale of brede voet.
Ook zijn er verschillen tussen de merken qua ruimte voor de grote teen. Sommige schoenenmodellen hebben daar extra veel ruimte voor en andere merken zijn iets ronder. Net zoals er ook verschillende voeten zijn.
4. Een barefoot schoen heeft een bandje bij de hiel.
Een dunne, platte teenslipper is geen barefoot schoen, ook al geeft het misschien een beetje het "blote voeten gevoel".
Dit komt omdat je hak loskomt van de zool. Hierdoor moet je een onnatuurlijke beweging maken (grijpen met je tenen) om de slipper aan je voet vast te houden.
Barefoot schoenen hebben daarom altijd een bandje achter de hiel, zodat je voet op de zool blijft terwijl je loopt.
Waarom zou je barefoot schoenen dragen?
De redenen om barefoot schoenen te dragen zijn divers en persoonlijk. Hierbij volgen een aantal veelvoorkomende redenen waarom mensen zeggen barefoot schoenen te dragen:
1. Een barefoot schoen past bij de vorm van je voeten
Een barefoot schoen is gemaakt aan de hand van de vorm van de voet. Dit in tegenstelling tot de meeste niet-barefoot schoen die smaller worden op het punt waar je voet juist breder wordt.
Je hoort regelmatig dat mensen het een enorme bevrijding vinden als ze eenmaal een barefoot schoen hebben geprobeerd. Als gevolg hiervan zien mensen ook veranderingen aan hun voeten. Het komt dan ook regelmatig voor dat oude schoenen niet meer passen na een aantal jaren lopen op barefoot schoenen.
Een barefoot schoen hoef je daarnaast ook (meestal) niet in te lopen en mensen geven regelmatig aan dat ze minder last hebben van blaren bij lange wandelingen.
2. Barefoot schoenen geven een gevoel van vrijheid
Een barefoot schoen is flexibel en beweeglijk. Je voeten hebben ruimte om te bewegen en het voelt dan ook vaak alsof je op slofjes loopt. Je bent niet gehinderd in je beweging door je schoeisel.
3. Barefoot schoenen geven grondgevoel
Een andere reden die ook vaak wordt genoemd is het grondgevoel. Dit wordt met name ook genoemd door mensen die vaak in de natuur zijn.
Bij een barefoot schoen voel je alle sensaties. Je voelt het verschil tussen lopen op mos, zand en op steentjes. Je krijgt dus ook meer feedback van de ondergrond waarop je loopt. Er zijn ook mensen die dit als voordeel noemen omdat je evenwicht en balans hierdoor kan verbeteren.
Het kan echter ook voor sommige mensen teveel stimulatie zijn. In dat geval kun je een iets dikkere zool of inlegzooltje kiezen.
4. Barefoot schoenen zorgen voor een actieve rol voor je voeten
Waarom trainen we al onze spieren in de sportschool, maar niet die van onze voeten? Dat is een genoemd reden om barefoot schoenen te dragen. Doordat een voetbed en steun ontbreekt, moeten je spieren zelf hiervoor gaan zorgen.
Dit is tegelijkertijd ook een reden waarom beginners - en vooral mensen met een voetaandoening - de tijd moeten nemen om te wennen aan barefoot schoenen. Wanneer je niet gewend bent om lange tijd op blote voeten te lopen kun je klachten krijgen bij lange tijd op barefoot schoenen lopen. Dat geldt met name bij het lopen op harde ondergronden, zoals asfalt of beton.
5. Alternatief voor kinderen/volwassenen met brede voeten
Barefoot schoenen kunnen daarnaast een uitkomst zijn voor kinderen/volwassenen met brede voeten, omdat ze breder zijn dan normaal en daarnaast ook de vorm van je voeten volgen (foot-shaped), waardoor deze schoenen vaak beter passen dan de wijde variant in reguliere schoenen.
Niet elk barefoot merk is breed. Zo zijn er merken/modellen die breed vallen of die juist geschikt zijn voor smalle voeten.
Zijn er ook nadelen/risico’s aan lopen op barefoot schoenen?
Ja, er zijn ook nadelen/risico’s waar je rekening mee moet houden bij het lopen op barefoot schoenen.
Je lichaam moet (mogelijk) wennen aan de overstap naar minimalistisch schoeisel.
Wanneer je tientallen jaren hebt gelopen op normaal schoeisel/hakken, kan de overgang naar barefoot schoenen een impact hebben op je lichaam. Je haalt in 1x alle ondersteuning weg, dus je spieren kunnen hierop reageren. Het is daarom belangrijk om rustig op te bouwen. Begin eerst met enkele minuten per dag op barefoot schoenen te lopen en bouw het langzaam op. Luister goed naar je lichaam en ga niet door als het pijn doet. Gebruik aan het begin eventueel een zooltje of barefoot schoenen met een dikkere zool.
2. Hard op je hak landen kan klachten geven.
Bij niet-barefoot schoenen heb je meestal een haklanding. Je landt met je volledige gewicht op je hak, maar omdat er demping in de zool zit, voel je dat niet. Bij barefoot schoenen zit er weinig tot geen demping in de zool. Wanneer je op dezelfde manier blijft lopen en hard op je hak blijft landen kan dit tot blessures leiden. Hier kun je ook eventueel begeleiding voor zoeken bij een podotherapeut/fysiotherapeut die affiniteit heeft met barefoot schoenen.
3. Langdurig op harde ondergronden lopen kan klachten geven.
Wanneer je dagelijks vele uren op asfalt loopt kan het lopen op een zeer dunne zool mogelijk klachten geven aan de hak, hiel of aan de knieën. Zorg daarom dat je het lopen op asfalt rustig opbouwt. Zelf heb ik voor mijn dagelijkse wandelingen met de hond bijvoorbeeld een wat dikker zooltje.
4. Let op bij (voet) aandoeningen zoals diabetes of reuma.
Barefoot schoenen zijn daarnaast ook mogelijk niet voor iedereen geschikt. Iemand met een gebroken been heeft krukken nodig. Dus als jij een (ernstige) chronische voetaandoening hebt, zou het zomaar kunnen dat jij wel ondersteuning zult moeten blijven houden.
Barefoot lopen wordt soms gepresenteerd als dé oplossing voor elke voetkwaal, maar dat is niet zomaar waar. Luister dus goed naar je lichaam en zoek eventueel professionele hulp bij de overgang naar barefoot lopen.
Je kunt bijvoorbeeld wel profiteren van een brede en flexibele barefoot schoen, maar gebruik je daarin bijvoorbeeld wel je steunzooltjes. Dat zal toch al verschil maken.
Wat als een barefoot schoen niet voldoet aan alle kenmerken?
In sommige situaties lukt het ook niet om te voldoen aan alle kenmerken van barefoot schoenen. Bijvoorbeeld als het gaat om veiligheidsschoenen.
Wanneer je gewend bent aan barefoot schoenen is het vaak oncomfortabel om niet-barefoot schoeisel te dragen. In dit geval gaan mensen op zoek naar een barefoot friendly (BFF) alternatief, zoals een schoen met een dikkere zool, maar wel een brede toebox (lijst met barefoot-friendly schoenen met een dikkere zool).
Verder lezen: